Afrikaans: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
JMK (Besprekings | bydraes) kNo edit summary |
JMK (Besprekings | bydraes) inleiding om inhoud te belig |
||
Lyn 1:
[[lêer:AfrikaanseTaalmonumentSlogan.jpg|duimnael|regs|Inlegsel op die toegangspaadjie na die [[w:Afrikaanse Taalmonument|Afrikaanse Taalmonument]]:<center>''Dit is ons erns''</center> – 'n parafrase van [[w:Onze Jan Hofmeyr|Onze Jan]] se vraag van 1905: ''Is 't ons ernst?''<!--https://maroelamedia.co.za/afrikaans/afrikaans-het-is-ons-ernst/-->]]
'''[[w:Afrikaans|Afrikaans]]''' is 'n taal soortgelyk aan Nederlands wat veral in Suider-Afrika gepraat word. In die 17de eeu reeds merk buitestanders op dat 'n patois van die moedertaal ontstaan het. Segswyses van 18de eeuse Kaaps-Hollands sou "belaglik" wees, en skaamte die vanselfsprekende gevolg. In die 19de eeu wend Changuion 'n ongewilde poging aan om die taal weer in die Nederlandse hoofstroom te plaas. Die Engelse pers reageer met verontwaardiging op Kaaps-Hollands – soos latere taalstryder [[w:C.J. Langenhoven|Langenhoven]], sien hulle dit as 'n omgangstaal sonder opmerklike vooruitsigte, een wat kwalik op deelname aan die formele diskoers kan aanspraak maak. In die 1880's verbind [[w:Stephanus Jacobus du Toit|S.J. du Toit]] die taal met nasionalistiese doelwitte, 'n stroming wat die Engelse pers reeds in 1857 uitlig. Vroeg in die 20ste eeu is daar sprake van "suiwer Afrikaans", en 'n trotsheid en lojaliteit het posgevat. Nasionaliste verklaar die taal as hul eie skepping, en lê die standaardvariëteit op aan alle leerlinge in "wit"-Suid-Afrika. Die [[w:Soweto-opstand|Soweto-opstand]] is wellig die breekpunt tussen Afrikaans en Apartheid, maar hierdie konnotasie bly dekades later aktueel. Voor die eeuwendig antisipeer [[w:Nelson Mandela|Nelson Mandela]] 'n Afrikaanse taal wat sy sosiale deelname sonder spesiale bevoorregting sal vervul. In die eerste dekades van die 21ste eeu is die grondwet magteloos om die afskaling van Afrikaans hok te slaan. Private inisiatiewe behaal wel enkele suksesse in die formele insluiting van Afrikaans in hoër onderwys.
==Aanhalings==
Lyn 8:
===18de eeu===
* Die taal van die landelikes is so weinig suiwer Nederlands as wat die taal van Duitse boere suiwer Duits is. Die mans het 'n baie oordrewe spraak en die vrouevolk het segswyses aangeneem wat by geleentheid werklik
** Otto Friedrich Mentzel in Vollständige geographische und topographische Beschreibung des ... afrikanischen Vorgebirges der Guten Hoffnung (1785–1787), aangehaal in Afrikaans en sy Europese Verlede, E. H. Raidt, pp. 149–150, 1980, ISBN 0625014421.
Lyn 48:
* Vir intellektuele opvoeding is Afrikaner-Nederlands geen aanwins nie, want dit beskik oor geen literatuur nie, en het 'n baie beperkte woordeskat. Vir interne diskoers en as 'n handelsmedium is Engels die meerdere daarvan, en in buitelandse handel is dit sonder aansien.
** [[w:C.J. Langenhoven|C.J. Langenhoven]] as 'n [[w:Stellenbosch University|Victoria College]] student in 1893, aangehaal in [http://www.dbnl.org/tekst/kann003gesk01_01/kann003gesk01_01_0016.php J. C. Kannemeyer], Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1., p. 173, Academica, Pretoria / Kaapstad, 1984
===20ste eeu===
Lyn 185:
** Dr. [[w:Leon Schreiber|Leon Schreiber]], DA-[[w:Nasionale Vergadering van Suid-Afrika|MP]], aangehaal in [https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/da-publiseer-bewyse-van-us-rektor-se-aanval-op-moedertaalonderrig/ DA publiseer bewyse van US-rektor se aanval op moedertaalonderrig], ''Maroela Media'', 18 Oktober 2020.
* Inklusiwiteit beteken dat al die sprekers van al die variëteite op 'n gelyke basis betrek word. Géén variëteit, die standaardvariëteit ingesluit, word belangriker as die ander geag nie. Afrikaans is die som van die taal se variëteite. Ons moet mekaar kan groet met 'n mirrag, hoesit, saloet en aweh. ... Wye alliansies - in die gees van die veeltaligheidsvoorstander dr. [[w:Neville Alexander|Neville Alexander]] – is nodig om die hegemonie van Engels teen te staan en ruimte vir die inheemse tale, Afrikaans ingesluit, te skep.
** Dr. Conrad Steenkamp van die Afrikaanse Taalraad, aangehaal in [https://maroelamedia.co.za/afrikaans/afrikaanse-taalraad-se-nuwe-direksie-fokus-op-taaldiversiteit-inklusiwiteit/ Afrikaanse Taalraad se nuwe direksie fokus op taaldiversiteit-inklusiwiteit], ''Maroela Media'', 19 Oktober 2020.
| |||