Piet Retief

Pieter Mauritz Retief (12 November 1780 – 6 Februarie 1838), beter bekend as Piet Retief, was 'n Voortrekkerleier.

Aanhalings

Die manifes wat in die Grahamstown Journal van 2 Februarie 1837 verskyn het, gee 'n uiteensetting van die beweegredes vir die Groot Trek.

Dewyle verskeie verslae die rondte doen regdeur die kolonie, met die blykbare oogmerk om ons landgenote tot vooroordeel op te rui jeens diegene wat onderneem het om te emigreer uit 'n kolonie waar hulle, vir soveel jare lank, 'n opeenvolging van die mees frustrerende en sware verliese ondervind het; en aangesien ons strewe na hoogagting onder ons medemens, en begerig is dat hulle die dwingende omstandighede besef van ons afstanddoening van die gewyde band van 'n Christen met sy geboortegrond, is ons genoop om die volgende uiteensetting van ons beweegredes op skrif te stel, wat die oorgaan tot só 'n verreikende stap sou regverdig; benewens ons voornemens betreffende ons verhoudinge met die Inboorlingstamme wat ons oorkant die grens mag teëkom.

1. Ons sien geen uitweg om die kolonie te red van die euwels wat dit teister danksy die ongebreidelde en onderduimse aktiwiteite van leeglopers nie, wat toegelaat word om die land te infiltreer van hoek tot kant; nóg het ons enige vooruitsig op vrede of geluk vir ons kinders in 'n land wat dermate deur interne struwelinge ontwrig word nie.

2. Ons maak beswaar teen die sware verliese wat ons gedwonge moes ly weens die vrystelling van ons slawe, en die knellende wette wat in hierdie verband deurgevoer is.

3. Ons maak beswaar teen die stelselmatige, voortgesette plundertogte wat ons deurentyd van die Kaffers en ander gekleurde klasse moet verduur, en insbesonder die mees onlangse inval van die kolonie, wat die grensdistrikte ontvolk, en meeste inwoners daarvan verarmd gelaat het.

4. Ons maak beswaar teen die onregverdigbare verdagmaking waaraan ons onderwerp word deur partydige en oneerlike persone, onder die dekmantel van godsdiens, wie se getuienis in Engeland aanvaar word, tot uitsluiting van alle getuienis in ons guns; en ons kan weens die uitwerking van hierdie vooroordeel, niks anders as die totale ondergang van die land in die vooruitsig stel nie.

5. Ons is van die oortuiging om, waar ons ook mag gaan, die regverdige grondslae van vryheid te onderhou; maar terwyl ons daarop sal agslaan dat niemand aan slawerny onderwerp word nie, is dit ook ons voorneme om sodanige regulasies in stand te hou soos vanpas sal wees vir die bekamping van misdaad en instandhouding van behoorlike werkgewer- en arbeiderverhoudinge.

6. Ons verklaar plegtig dat ons hierdie kolonie prysgee met 'n begeerte om 'n stiller lewe te geniet as wat ons hiertoe beskore was. Ons sal niemand lastig val nie, nòg van die kleinste eiendom ontneem; maar, indien aangeval, sal ons onsself ten volle geregverdigd beskou om onsself en ons besittings te verdedig, na die allerbeste van ons vermoë, en teen enige vyand.

7. Ons maak bekend, dat wanneer ons 'n wetskode tot stand gebring het vir ons toekomstige reëlings, afskrifte hiervan na die kolonie versend sal word vir algemene kennisname; maar ons maak ook van hierdie geleentheid gebruik om te stel, dat dit ons vaste voorneme is om voorsiening te maak vir die summiere bestraffing van enige verraaiers wat onder ons gevind mag word.

8. Ons stel in die vooruitsig om, in die verloop van ons trek, en met die aankoms in die land van ons permanente verblyf, ons bedoelinge aan die inboorlingstamme bekend te maak, asook ons begeerte om in vrede en met vriendelike betrekkinge met hulle te lewe.

9. Ons gee die kolonie prys met die volle vertroue dat die Engelse regering niks verder van ons te eise het nie, en ons sal gun om onsself te regeer en sonder toekomstige inmenging.

10. Ons gee nou die vrugbare land van ons geboorte prys, waarin ons ongekende verliese gely en volgehoue teistering deurleef het, en betree 'n wilde en gevaarlike landstreek; maar ons vertrek met 'n vaste vertroue op 'n alsiende, regverdige, en genadige Wese, wat ons sal strewe om te vrees en ootmoedig te gehoorsaam.

By magte van die boere wat die Kolonie verlaat,

(Geteken) P. RETIEF.